Hernieuwbare elektriciteitsopwekking op land en in de gebouwde omgeving
Elektriciteit speelt een centrale rol in de duurzame energievoorziening van de toekomst. Het wordt wel de nieuwe ‘primaire brandstof’ genoemd. Een van de doelstellingen van het Klimaatakkoord voor opwekking uit hernieuwbare bronnen op land en in de gebouwde omgeving bedraagt minimaal 42 TWh in 2030. Dat komt overeen met 35% van het totale huidige jaarlijkse verbruik en impliceert bijna een verviervoudiging van de opwekking met windturbines en zonnestroominstallaties. Voor de periode tot 2050 en daarna wordt een sterke verdere groei voorzien. Dit MMIP 2 ‘Hernieuwbare elektriciteitsopwekking op land en in de gebouwde omgeving’ beschrijft samen met het MMIP 1 ‘Hernieuwbare elektriciteitsopwekking op zee’ de innovatieuitdagingen voor het realiseren van de missie ‘Een volledig CO2-vrij elektriciteitssysteem in 2050’.
Hoewel het plaatsingspotentieel voor wind- en zonne-energie op land en in de gebouwde omgeving zelfs als zeer ambitieus gepercipieerde doelen ruimschoots overtreft, hangt de realisatie ervan af van innovaties op het gebied van technologie, markt, beleid en andere terreinen. Dit MMIP beschrijft de innovaties in zes onderling samenhangende deelprogramma’s. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen enablers en breed toepasbare innovaties en innovaties op het gebied van specifieke toepassingsgebieden:
Enkele kernboodschappen uit deze deelprogramma’s:
1a De benodigde technologieën voor hernieuwbare opwekking van elektriciteit met behulp van wind en zon op land zijn beschikbaar om grootschalig te worden uitgerold, maar ze zijn nog lang niet aan het einde van hun ontwikkeling, wat betreft kosten, opbrengsten en toepassingsmogelijkheden.
Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van wind- en zonnestroomproducenten en netwerkbeheerders om de gewenste grootschalige implementatie van dergelijke hernieuwbare opweksystemen te faciliteren.
1b Innovaties op het gebied van markt en beleid zijn essentieel om excellente technische bouwstenen snel en op grote schaal te kunnen toepassen en om lage kosten te kunnen combineren met een hoge maatschappelijke waarde.
2a Functionele en esthetische integratie van zonnestroomsystemen is cruciaal voor grootschalige toepassing in de gebouwde omgeving.
2b Ruimtelijke en ecologische kwaliteit zijn belangrijke (randvoor)waarden bij de toepassing van zonnestroomsystemen in het buitengebied (land, infra en water).
2c Innovaties in de technologie en de toepassing ondersteunen de uitrol van wind op land, met behoud van maatschappelijk enthousiasme.
2d We blijven continu op zoek naar nieuwe bronnen voor duurzame elektriciteitsopwekking (naast zon en wind), op land en in de gebouwde omgeving.
Belangrijke overkoepelende uitdagingen en doelen:
- Human Capital Agenda: het opleiden van voldoende en goed geschoold personeel op alle niveaus voor deze snelgroeiende sector, in nauwe samenwerking tussen publieke en private partijen;
- Ruimte en ecologie: het combineren van grootschalige hernieuwbare elektriciteitsopwekking met behoud of verbetering van de ruimtelijke en ecologische kwaliteit;
- Implementatie én innovatie: het grootschalig implementeren van de huidige beschikbare technologieën en het tegelijkertijd doorontwikkelen daarvan en beschikbaar maken van nieuwe technologieën;
- Duurzaamheid en circulariteit: van hernieuwbaar naar volledig duurzaam;
- Stimulering: funderend en toegepast onderzoek en innovatie vragen om een uitgebalanceerde combinatie van publieke en private financiering en om een geschikt stimuleringsinstrumentarium.
Download hier het volledige MMIP 2-programma (versie 16 december 2022) (pdf opent in nieuw venster)
Uw TKI Urban Energy-adviseur
Robin Quax, programmamanager hernieuwbare elektriciteit, MMIP 2