In 2050 wil Nederland klimaatneutraal zijn en een circulaire economie hebben. Dat betekent dat we het gebruik van fossiele koolstofdragers, zoals aardgas en aardolie, sterk zullen moeten gaan afbouwen. In haar energievoorziening zet Nederland al belangrijke stappen met de opschaling van wind- en zonne-energie. Hierdoor neemt de totale vraag naar koolstof al af. Toch zal nog een substantiële vraag naar koolstof blijven tot na 2050, omdat de chemische industrie geen producten kan maken zonder koolstofhoudende grondstoffen. De verwachting is dat ook sectoren zoals de lucht- en scheepvaart nog lange tijd niet zonder vloeibare, koolstofhoudende grondstoffen kunnen. Ze zijn immer lastig te elektrificeren.
In de komende jaren zal de overheid daarom gaan sturen op het afbouwen van het gebruik van fossiele koolstof afkomstig uit aardgas en aardolie. Dat kan door bestaande koolstofhoudende toepassingen zoals plastics te hergebruiken en te recyclen, en door het inzetten van duurzame biogrondstoffen. Een laatste mogelijkheid is om CO2 als grondstof te gaan gebruiken.
Op dit moment werkt de overheid bijvoorbeeld aan een bijmengverplichting voor groen gas om het gebruik van fossiel aardgas terug te dringen. Daarnaast wordt gewerkt aan een verplichting om een aandeel op fossiele grondstoffen gebaseerde plastics te vervangen door gerecyclede of biogebaseerde plastics.
De Topsector Energie heeft vanuit het programma Digitalisering samen met de ministeries van EZK, IenW en RVO laten onderzoeken of het invoeren van een koolstofboekhouding een nuttig instrument kan zijn om de herkomst van koolstofatomen in de industrie te traceren en aan te tonen. Rebel heeft dit onderzoek uitgevoerd, in eerste instantie via een haalbaarheidsonderzoek en een kleine pilot met partijen uit de PET-keten. Afgelopen jaar heeft Rebel samen met Kryha een gedigitaliseerd systeem ontwikkeld en deze vergeleken met de bestaande niet-gedigitaliseerde werkwijze. Parallel hieraan is nagegaan wat de voor- en nadelen zijn voor overheden en bedrijven bij het aantonen van de effecten van maatregelen om fossiele koolstof te vervangen door gerecyclede of biogene koolstof.
Het prototype werd ontwikkeld in samenwerking met Unilever. De werking van het prototype werd vergeleken met hoe bedrijven op dit moment via certificering aantonen dat hun producten (deels) gemaakt zijn op basis van biogrondstoffen of recyclaat. Verificatie vindt plaats door onafhankelijke instellingen. Ook bij invoering van een gedigitaliseerde koolstofboekhouding zal deze stap nodig zijn.
Het ontwikkelde Carbon Tracking System prototype bestaat uit een digitale boekhouding waarmee bedrijven de in- en uitgaande koolstofstromen kunnen bijhouden en eenvoudig rapportages kunnen uitbrengen aan hun afnemers en aan de overheid. Het systeem registreert per schakel in de keten welke koolstofhoudende grondstoffen verwerkt worden en welke certificeringen deze grondstoffen hebben. De voordelen van dit digitale systeem zijn dat fraudegevoeligheid afneemt, bedrijven meer vertrouwen hebben in het delen van informatie en er een uniforme wijze van informatiedeling is.
In overleg met uitvoeringsorganisaties zoals NEA, ILT en RVO en marktpartijen zal de overheid verkennen of invoering van de digitale koolstofboekhouding voor haar instrumenten op vlak van normering haalbaar en wenselijk is.
Meer weten? Mail naar Floor.hooijman@rebelgroup.com of digitalisering@topsectorenergie.nl