Nederland stroopt de mouwen op om de energievoorziening te verduurzamen. Artificiële intelligentie (AI) kan een belangrijke rol spelen bij de besluitvorming. Om ons energiesysteem toekomstbestendig te maken en bijvoorbeeld voor een efficiënter gebruik van netten en energie. Hoe pak je die kansen op? Tijdens een online inspiratiesessie van de Topsector Energie vulden deskundigen elkaar aan met praktische tips en goede adviezen.
AI kan een rol spelen de besluitvorming. Over hoe een duurzaam en toekomstbestendig energiesysteem op te zetten. Maar ook bijvoorbeeld ook voor efficiënter gebruik van netten en energie. Tijdens een online inspiratiesessie van de Topsector Energie vulden deskundigen elkaar aan met praktische tips en goede adviezen. Op donderdag 18 november zat Serge Santoo de laatste van een reeks van vijf inspiratiesessies voor, deze met de titel ‘AI: kansen voor een CO2-vrij energiesysteem’. De sessie werd georganiseerd door de Topsector Energie Digitalisering samen met de NL AI Coalitie en Dutch Digital Delta.
Kijk de inspiratiesessie hier terug
Rapport over rol AI
Aanleiding van de inspiratiesessie is het recent verschenen rapport AI als versneller van de energietransitie (pdf) van de NL AI Coalitie. Co-auteur is Matthijs de Weerdt, onderzoeker aan de TU Delft. “AI kan op allerlei manieren een rol spelen in de energietransitie. Als ondersteuning bij strategische besluitvorming, bij optimalisatie van de infrastructuren, om slim en flexibel energie te leveren of te gebruiken en onderhoud te kunnen voorspellen en te automatiseren.”
Contact opzoeken met universiteiten
AI-oplossingen kunnen nu al worden ingezet. Maar er zijn natuurlijk ook uitdagingen waarvoor kennisontwikkeling nodig is. De Weerdt: “Als onderzoekers willen wij weten waar de markt mee bezig zodat wij ons onderzoek daarop kunnen afstemmen. Maak daarom de resultaten van onderzoek van de Topsector Energie duidelijk kenbaar. Ook als een oplossing niet gelukt is. Zoek als energiesector contact op met universiteiten. Daar zitten mensen die veel begrijpen van energiesystemen waardoor we met elkaar meer mogelijk kunnen maken.”
Samenwerken binnen NL AI Coalitie
Frits Grotenhuis, directeur van Team Dutch Digital Delta (Topsector ICT), is blij met wat hij noemt het gedegen rapport. “AI is één van onze vijf focuspunten. Met de NL AI Coalitie zetten we hierop in binnen een publiek-private samenwerking. Hier komen relevante partijen bij elkaar en kunnen we zien waar belangrijke kennis nog ontbreekt. Mijn oproep is om meer samen te werken, want alleen door samenwerking ontstaat synergie, in dit geval over de sectoren heen.”
AI als business case
Dat AI nu al praktisch toepasbaar is, laat directeur Hervé Huisman zien. Met zijn bedrijf Gradyent zet hij digital twins en data in om warmtenetten te optimaliseren en te verduurzamen. “Mijn grootste uitdaging is om klanten duidelijk te maken wat de waarde van AI is. Neem AI als nieuwe norm, een solide basis voor de vele beslissingen die je neemt om te verduurzamen. Als je al die beslissingen 10% beter doet, heb je je business case door AI snel rond.”
Nu al toepasbaar
Huisman merkt een aarzeling bij bedrijven om met AI te beginnen. “Ze zeggen dat ze niet over data beschikken. Maar je kunt starten met wat je nu al hebt.” Margriet de Jong, manager Innovatie bij AIMZ is het daar roerend mee eens. Met haar bedrijf voegt zij AI toe aan gebouwbeheersystemen om ermee de energievraag te sturen. “Door het plaatsen van een klein, eenvoudig kastje kunnen we gebouwen 25% energie-efficiënter maken. Daarvoor heb je geen sensoren nodig. Zonder allerlei toevoegingen kun je meteen met AI beginnen en binnen 5 jaar verdien je het terug.”
Beschikbare gebouwen
De Jong ziet nog allerlei innovaties voor AIMZ met AI. “Zoals het voorspellen van onderhoud en aansluiten op de Regionale Energiestrategieën. Dat pakken we graag op met kennisinstellingen. Niet alleen aan de tekentafel. Stel ook je gebouwen beschikbaar zodat we daar met AI kunnen leren.”
Data én kennis van energie
Harold Veldkamp, directeur Digitalisering van de Topsector Energie, onderschrijft de noodzaak om op het AI-dossier samen te werken. “Het gaat erom dat we als Topsectoren elkaar opzoeken en vanuit een technologische invalshoek en vanuit de vragen uit de markt signaleren wat de problemen zijn. Door daar vanuit verschillende perspectieven naar te kijken, ontstaan originele en verrassende oplossingen.” Daar hoort ook het opleiden van huidige en toekomstige energieprofessionals bij, volgens Veldkamp. “Het gaat om het juiste instrument in handen van de juiste persoon.” Of zoals De Weerdt zegt: “Alleen met kennis van energie, kun je van data informatie maken om goede beslissingen te nemen.”