Open, tenzij
Open standaarden, open community, open ontwikkelproces. Zorgt openheid voor meer draagvlak, en daarmee versneld succes van de referentiearchitectuur voor het Nederlandse energiesysteem? Of zorgt dit streven naar transparantie en participatie voor te weinig prikkels voor ondernemers om snel en kordaat aan de slag te gaan?
Hierover gingen we met de volgende experts in gesprek:
- Jeroen Scheer, lecturer Digitalization and Energy Transition Nyenrode Business University
- Claire Groosman, programmamanager Topsector Energie Digitalisering
- Nicolaas Höning, directeur Seita
Energiesysteem van de toekomst: Digital first
Het energiesysteem van de toekomst ziet er flink anders uit dan het huidige systeem. De verwachting is dat dit gedecentraliseerd en gedistribueerd is. Daarbij is er een dynamische energiemix en in zekere mate autonoom werkende assests die continu werken aan een optimum in vraag, aanbod, balans, prijs, keuzevrijheid etc.
De complexiteit en de schaal van deze opgave maakt dat dit zo geautomatiseerd plaats moet gaan vinden. ‘Digital first’ wordt dan het basis-ontwerpprincipe. De vraag ligt nu voor welke rol Open Source hier kan hebben.
Open source: meer dan alleen software
Open source is niet alleen software die door een open community ‘gratis’ wordt geleverd en ontwikkeld. In een bredere context van een ecosysteem kan "open source" verwijzen naar het idee dat verschillende componenten, projecten of systemen binnen dat ecosysteem open source zijn. Dit betekent dat de interne werking en broncode (waaronder interoperabiliteits-standaarden) van deze componenten toegankelijk zijn voor ontwikkelaars en andere belanghebbenden in het ecosysteem. Het gaat erom dat je vanuit de verschillende lagen in een end2end architectuur denkt.
Voordelen van Open Source
De experts en de deelnemers waren eensgezind dat Open Source de nodige voordelen biedt:
- Samenwerking: Het moedigt samenwerking tussen ontwikkelaars aan.
- Transparantie: Gebruikers kunnen de werking van de software zien en beveiligingsproblemen identificeren.
- Flexibiliteit: Open Source-software kan worden aangepast aan specifieke behoeften.
- Kostenbesparing: Het is vaak kosteneffectief omdat het gratis beschikbaar is.
- Onafhankelijkheid: Gebruikers zijn niet afhankelijk van één leverancier.
- Innovatie: Ontwikkelaars kunnen nieuwe functies toevoegen.
Aandachtspunten van Open Source
Er waren ook kritische punten om je bewust van te zijn en rekening te houden.
- Gebrek aan ondersteuning: Sommige projecten bieden beperkte ondersteuning.
- Complexiteit: Implementatie kan ingewikkeld zijn.
- Beperkte documentatie: Niet alle projecten hebben uitgebreide documentatie.
- Fragmentatie: Er zijn vaak meerdere alternatieve projecten met vergelijkbare functionaliteit.
- Minder gebruiksvriendelijk: Sommige oplossingen zijn minder gebruiksvriendelijk.
- Gebrek aan uniforme standaarden: Interoperabiliteitsproblemen kunnen optreden.
- Onderhoudsafhankelijkheid: Afhankelijkheid van vrijwillige bijdragen kan risico's met zich meebrengen.
- Licenties: Sommige licenties kunnen beperkingen opleggen.
Open source in het energiesysteem: voor een gelijk speelveld?
In het energiesysteem van de toekomst zijn referentiemodellen en semantische modellen van groot belang, evenals het beheer van metadata en interoperabiliteit. Nederland heeft waardevolle lessen geleerd van projecten zoals het Energy Clearing House (EDSN) en de Open Charge Alliance.
Open Source zal een sleutelrol blijven spelen bij het mogelijk maken van samenwerking, innovatie en interoperabiliteit in snel veranderende energielandschappen. Het is echter essentieel om de uitdagingen op het gebied van beveiliging, onderhoud en standaardisatie aan te pakken om het volledige potentieel ervan te benutten.
Dat zijn onderwerpen die onder regie van Topsector Energie Digitalisering en in samenwerking met andere organisaties verder kunnen worden onderzocht.
Bekijk hier de webinar terug
